3 Mayıs 2017 Çarşamba

Bir Dehanın Sanata Yüzyıllardır İlham Oluşu

Shusaku Takaoka 'nın yorumlamasına takılınca gönül , beynim de doğal olarak tablonun orjinalinden başlayarak, Beethoven'a oradan Fidelio Operası'na sıçradı durdu....

Tablonun orjinalini 1820 yılında ressam Joseph Karl Stieler yaratıyor... Alman ressamımız neoklasik tabloları ile tanınan bir kraliyet ressamı.Tabloda Beethoven'ın idealleştirilmiş ve kahramanlaştırılmış halini görüyorsunuz... Dünyada en çok bilinen tablolardan biri olan eserimiz Andy Warhol'dan Japon Grafik sanatçımıza kadar yüzyıllardır sanata yeni ilhamlar vermeye devam ediyor...

O zaman bu kadar bilinen tablodan sonra pekte bilinmeyen bir diğerine geçelim... Ülkemizin en önemli ressamlarından Nuri İyem de "dünyaya barışı getirecek” dediği Beethoven'ı resmetmeden duramamış.Döneminden yüzyıllar sonra Beethoven hayranlığını tuvaline aktarırken, dahi bestecinin fotoğraflarına ve heykellerine bakarak yaratmış portreyi.

Peki yüzyıllardır sanata ilham olan bu büyük bestekarı yüzyıllarca unutturmayan ne ??? Harika eserleri  şüphesiz... Beethoven çok romantik ve umutsuz bir aşık olmasının yanı sıra "vazgeçilmezim" diyecek kadar özgürlüğüne tutkun biriydi.Tüm bu özellikler onu  bizler için efsana yaparken onun kara bir yazgı ile yaşamasına engel olamadı. Fransız Devrimi'nin etkisinden hissetirdiklerinden tabi ki kopamadı bu durum eserlerine de bire bir yansıdı... Mozart ile tanışma şansına erişse de ondan ders alma şansı olmadı onun yerine kendisine bir bestesini de ithaf ettiği Haydn'ın öğretmenliğinden yararlandı.Özellikle piyano eserleri ile ünü günden güne arttı ancak zamanla sağırlık belirtileri baş göstermeye başladı ve kendini dünyadan soyutlamaya başladı.Bu dönemde bir intihar girişiminde bulunduğu ölümünden sonra ortaya çıkan vasiyet mektubunda anlaşıldı.Ancak çok şükür ki bu girişim başarılı olamadı çünkü Beethoven'ın kahramanlık dönemi ve şaheserleri aslında tam da bu dönemden sonra ortaya çıktı.Aslında başta da söyledik aşk ve özgürlük onun karakterini tanımlayan en güçlü kelimeler belki de bu yüzden evlilik aşkını ve özgürlüğü anlatan Fidelio Operası’nın ilk versiyonun, 1805’te II. Leonore adı verilen uvertürle birlikte seslendirilmiş olması şaşırtıcı değil...O dönemde sosyal sınıf farklılığı nedeniyle terk edilen Beethoven'ın veda konseriydi bu!Daha sonra sağırlığı ilerledi ve asıl bunalım dönemi başladı.

Beethoven, alnında dahi damgası taşıyan dehayı ete kemiğe büründüren bir adamdı!!!! Hayatı boyunca, aşırı duyarlılığını “sanatçılar ateştendir, ağlamazlar” diyerek denetlemeye çalışmıştır. Zaman zaman haksız yere, insanlardan kaçan biri olduğuna inanılan Beethoven, insanların, kardeşlik duyguları içinde yaşaması idealine bağlanmıştır. 9. Senfoni’sinin son bölümünde yer alan Schiller’in Neşeye Övgü’sü “Bütün insanlar kardeştir” mesajını dünyaya haykıran bir eserdir.
En çok bilinen ve tam bir başyapıt olan eseri "Ay Işığı Sonatı" olsa da siz bugün benim için 9. Senfoninin son bölümünü dinleyin ve "kardeş olun ey insanlar!"....


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder